Bồ kết luôn được biết đến bởi công dụng làm sạch gàu, giúp cho mái tóc mềm mại và khỏe đẹp,… Bên cạnh đó còn rất nhiều công dụng với sức khỏe. Để hiểu rõ hơn những tác dụng này, cùng Enaca đọc qua bài viết sau.
Giới thiệu về bồ kết
Tên thường gọi là chùm kết, trư nha tạo giác, tên khoa học là Fructus Gleditschiae thuộc họ Vang. Các bộ phận như gai, quả, hạt bồ kết được dùng làm thuốc.
Quả bồ kết được gọi là tạo giác được hái khi chín khô, khi làm thuốc thì bỏ hạt. Được dùng sống hay tẩm nước, đôi khi đốt thành than hay tán thành bột. Tính ôn, vị cay mặn chứa 10% saponin cùng 5 hoạt chất flavonoid có công dụng diệt vi trùng, trùng roi âm đạo.
Hạt bồ kết (Giác tử) được lấy từ quả đã chín được sấy hay phơi khô, mang tính ôn, vị cay có công dụng tán kết, thông đại tiện, trị mụn nhọt,…
Gai bồ kết hay còn gọi là tạo thích, được thu hái ở thân của cây. Sau khi thu hái sẽ được đem phơi, sấy khô hay thái mỏng. Gai bồ kết tính ôn, vị cay có công dụng thông sữa, tiêu ung độc, sát trùng, xẹp mưng mủ,…
Những tác dụng của bồ kết
Giúp mái tóc chắc khỏe và mềm mại
Công dụng này được biết đến từ xa xưa, quả bồ kết chứa saponaretin, flavonozit giúp cân bằng bã nhờn da đầu, hạn chế gãy rụng tóc, phục hồi nang tóc, đồng thời cung cấp canxi, protein để nuôi dưỡng tóc.
Điều trị các bệnh lý của da đầu
Nước được sắc từ quả và gai bồ kết sẽ ức chế vi khuẩn, nấm gây bệnh ngoài da, vì thế gội đầu bằng bồ kết sẽ điều trị bệnh nấm da đầu, viêm da tiết bã nhờn,…
Bồ kết có các thành phần giúp loại bỏ vảy gàu, phục hồi màng bảo vệ và cân bằng hoạt động tiết dầu để tạo môi trường khỏe mạnh cho tóc và ngăn ngừa các tác động xấu từ bên ngoài.
Điều trị chứng viêm nhiễm hô hấp
Quả bồ kết được dùng để chữa các bệnh lý viêm nhiễm hô hấp như cảm cúm, viêm amidan, viêm họng do vi khuẩn và virus,…
Những bài thuốc từ bồ kết
Sau đây là một số bài thuốc từ bồ kết mang lại hiệu quả cao cho người sử dụng.
Bài thuốc trị viêm da đầu tiết bã nhờn, hỗ trợ tóc chắc khỏe
Nấu nước bồ kết bình thường bằng 2 – 3 quả khô đem rang giòn, bẻ nhỏ rồi bỏ bồ kết vào nước sôi, nấu thêm 5 phút dùng để gội đầu.
Nấu nước bồ kết với vỏ bưởi giúp giảm rụng tóc, ngừa bệnh lý về da đầu, viêm da tiết bã nhờn bằng 2 quả bồ kết khô cùng 50g vỏ bưởi. Vỏ bưởi cắt miếng nhỏ, bồ kết đập vụn sau đó đun hỗn hợp trên 15 – 20 phút, vớt bã và pha loãng với nước để gội đầu.
Nấu nước bồ kết cùng hương nhu để trị ngứa da đầu, tăng lưu thông máu và kích thích mọc tóc mới, đồng thời kháng khuẩn, ức chế vi nấm, vi khuẩn. Dùng 2 quả bồ kết khô đập vụn. Đem nấu với nắm lá hương nhu tươi trong 15 – 20 phút rồi pha loãng với nước để gội đầu.
Bài thuốc trị mụn nhọt
Sử dụng 14g đương quy, 14g xuyên khung, 12g bồ kết và sinh kỳ, 10g xuyên sơn giáp đem sắc uống ngày 3 lần.
Bài thuốc trị tắc tia sữa
Dùng 4g mỗi vị gồm nhục quế, cam thảo, 20g mỗi vị bồ công anh và đương quy, 10g quả bồ kết, 6g thán khương, 14g xuyên khung, 12g đào nhân đem sắc nước uống mỗi ngày một thang.
Bài thuốc để trị ho có đờm
Dùng 1g sinh khương, 2g cam thảo, 1g quế chi, 1g quả bồ kết, 4g đại táo. Đem hỗn hợp sắc với 600ml nước đến khi còn 200ml. Chia làm 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc trị đau răng
Dùng bồ kết nướng lên và ngâm rượu với tỷ lệ 1:4 trong 1 ngày 1 đêm. Rượu ngâm dùng để ngậm và nhổ ra, thực hiện liên tục trong vài ngày sẽ giảm đau răng.
Bài thuốc trị bệnh quai bị
Dùng bồ kết đốt thành than, tán mịn thành bột và trộn với giấm, thoa dung dịch lên vùng má bị quai bị, cứ 20 – 30 phút lại lặp thao tác một lần để có tác dụng.
Những lưu ý khi dùng bồ kết
Khi bạn sử dụng bồ kết để điều trị bệnh hoặc chăm sóc sức khỏe thì cần lưu ý những điều sau:
Trong quả bồ kết có chứa một chất độc, vì vậy bạn nên cẩn thận khi sử dụng để tạo ra các bài thuốc chữa bệnh. Nếu bị ngộ độc quả bồ kết sẽ có các biểu hiện như buồn nôn, ói, khó thở, tức ngực, mệt mỏi, đau đầu,…
Những bài thuốc từ bồ kết không được áp dụng với phụ nữ đang có thai vì độc tính trong loại quả này rất dễ gây sảy thai, sinh non, tăng tỷ lệ mắc dị tật ở thai nhi.
Những người tỳ vị hư yếu thì không nên dùng bồ kết vì có thể làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hoá như khó tiêu, chướng bụng, mất ngủ,… Đặc biệt những người mắc bệnh ở dạ dày, tá tràng thì chỉ sử dụng bồ kết trong trường hợp thực sự cần thiết.
Qua bài viết hôm nay đã giúp bạn đọc biết thêm nhiều công dụng từ quả bồ kết và được sử dụng nhiều trong các bài thuốc. Tuy nhiên, độc tính trong bồ kết gây ra tác dụng phụ và ảnh hưởng đến sức khoẻ. Vì vậy, hãy ngừng ngay bồ kết nếu nhận thấy các dấu hiệu bất thường nhé.