Trần Bì được xem là vị thuốc đầu tiên điều trị các bệnh về tiêu hóa trong y học cổ truyền. Hiện nay, Trần Bì được sử dụng khá phổ biến trong một số sản phẩm chăm sóc sức khỏe bởi những công dụng tuyệt vời. Vậy Trần Bì có công dụng gì? Hãy tìm hiểu qua cùng Enaca.
Trần Bì là gì?
Đây không phải là một loại cây mà là vị thuốc được tạo nên từ vỏ cam, quýt chín. Trần Bì có tên khoa học là Citri Reticulatae Pericarpium – Pericarpium Citri Reticulatae.
Trần Bì có ý nghĩa là loại vỏ để lâu năm càng khô thì càng tốt. Có loại 3 năm, 5 năm hay 10 năm và có thể lên đến 30 năm. Một số loại giữ nguyên được lớp vỏ trắng bên trong, có loại thì chỉ còn lớp mỏng bên ngoài.
Tuy nhiên mỗi loại đều có công dụng riêng biệt. Ngoài ra, còn có vị thuốc Thanh Bì từ vỏ cam, quýt loại còn non, xanh và tác dụng cũng khác biệt so với Trần Bì.
Công dụng của Trần Bì là gì?
Trần Bì từ xưa được dùng trong thực hành lâm sàng điều trị các chứng buồn nôn, khó tiêu, thiếu máu, ho, long đờm,… Tác dụng dược lý rất tốt cho hệ tim mạch, tiêu hóa cũng như hô hấp. Ngăn khối u, giảm oxy hóa, kháng viêm, bảo vệ gan cùng thần kinh.
Tác dụng rất tốt cho hệ tiêu hóa và hô hấp
Vị thuốc có vị cay, thơm, tính ôn và hơi đắng. Có phần cùi trắng thì công dụng bổ tỳ vị, cân bằng trung tiêu, lý khí. Không phần cùi trắng thì công dụng tiêu đờm, giảm ho.
Một số nghiên cứu cho biết, Trần Bì có tác dụng kép trong quá trình thúc đẩy nhu động của đường tiêu hóa cũng như ức chế việc có thắt cơ trơn của đường ruột. Công dụng này sẽ làm thay đổi các chức năng của đường tiêu hóa bằng việc tác động đến bài tiết của cơ quan tiêu hóa và cơ trơn của ruột. Trần Bì và Mộc Hương phối với nhau trị táo bón khá hiệu quả.
Trong một nghiên cứu thực hiện năm 2003 tại Việt Nam, phương thuốc Nhị Trần Thang Gia điều trị bệnh hen suyễn cũng có công dụng trong việc trị ho có đờm khi kết hợp với những vị thuốc khác.
Điều trị các chứng bệnh của tim mạch
Các nghiên cứu cho thấy Trần Bì công dụng tốt trong cải thiện rối loạn chức năng của tim, ức chế phì đại cơ tim. Giúp làm chậm đi xơ hoá cơ tim, điều trị các bệnh lý về đại phì cơ tim.
Góp phần hạn chế béo phì và rối loạn chức năng chuyển hóa, Trần Bì có chứa nobiletin giúp ức chế lipase. Giảm thiểu đi khả năng chuyển hoá lipid.
Tác dụng trong kháng khuẩn nhờ các hoạt chất như hesperidin, tangeretin cùng với nobiletin.
Công dụng trong chống viêm thần kinh nhờ các flavonoid như là hesperidin, nobiletin cùng tangeretin cực kỳ mạnh mẽ.
Một số công dụng khác của Trần Bì
Thí nghiệm trên loài chuột cống trắng được nuôi bằng các chế phẩm gây xơ vữa động mạch và tạo nên huyết khối để xác định tác dụng kéo dài thời gian sống của hesperidin.
Thí nghiệm gây tắc nghẽn mạch huyết khối trên chuột trắng, có thể thấy các flavonoid giúp ức chế đi các hoạt động của men thrombogen và không hề gây tác động đến thời gian đông máu.
Các bài thuốc từ Trần Bì
Thuốc hỗ trợ cho khả năng tiêu hoá
Bài thuốc gồm 0.5g Trần Bì, Hoàng Bá, Hoàng Liên, Đảng Sâm, Cam Thảo mỗi vị là 0.3g. Tán đều hỗn hợp thành bột, trộn đều lên và sử dụng 3 lần trong ngày.
Bài thuốc trị ho khản tiếng
Chuẩn bị 12g Trần Bì sắc trong 200ml nước trong sao cho còn 100ml, sau đó cho thêm đường để dễ uống và sử dụng dần trong ngày.
Bài thuốc trị nôn mửa, kém tiêu, no hơi, ợ chua
Chuẩn bị Trần Bì, Hoắc Hương mỗi vị 8g. Gừng tươi 3 lát sắc cùng 200ml sao cho còn 50ml và dùng trong ngày.
Bài thuốc trị ho có đờm đặc, đau tức ngực
Chuẩn bị Trần Bì cùng hạt vải thái mỏng. Tỷ lệ 2 vị thuốc là bằng nhau, sau đó tán thành bột mịn. Mỗi ngày uống 2 lần từ 4-8g.
Một số lưu ý cần biết khi sử dụng dược liệu Trần Bì
Không nên dùng khi âm hư, dương hư, chứng thoát. Những người bị âm hư ho khan và không có đờm, thực nhiệt, khí hư, thổ huyết tuyệt đối không được dùng Trần Bì.
Với những người không ứ trệ, không có thấp hay thường dị ứng với các thành phần của dược liệu thì không nên dùng đến.
Không nên sử dụng Trần Bì với liều lượng quá nhiều sẽ gây ảnh hưởng đến nguyên khí. Cần phải tham khảo qua các ý kiến của bác sĩ cùng thầy thuốc để sử dụng Trần Bì một cách hiệu quả và an toàn nhất.
Trần Bì có công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe con người, tuy nhiên việc sử dụng Trần Bì cần phải theo hướng dẫn và chỉ định của các chuyên gia y tế nhằm mang đến những hiệu quả và an toàn cho sức khỏe. Bài viết trên là những bài thuốc từ Trần Bì, các bạn có thể áp dụng để giảm triệu chứng của bệnh nhé.